Hoe schadelijk is cannabisrook in vergelijking met tabak?
Het is bekend dat roken slecht voor je is, maar uit onderzoek is naar voren gekomen dat het roken van cannabis minder schadelijk lijkt dan het roken van tabak. Het hieronder beschreven onderzoek lijkt erop te wijzen dat cannabis eigenschappen heeft die de gezondheid van de longen zelfs kan bevorderen. In deze blog lees je hoe dit onderzoek werd opgezet en wat de resultaten waren.
Onduidelijk over schadelijkheid van cannabis
Wanneer je tabak rookt, adem je de schadelijke stoffen in die ontstaan door het verbranden van tabak, waarna deze stoffen in de longen terechtkomen. Cannabisrook bevat vrij veel overeenkomsten met tabaksrook. Lange tijd werd er vanuit gegaan dat cannabis dus net zo ongezond was als tabak, wanneer je het rookt. Er zijn onderzoeken gedaan waaruit bleek dat cannabis, net als tabak, ontstekingen en schade aan de longslijmvliezen kan veroorzaken.
Daarentegen zijn er ook onderzoeken gedaan, waaruit bleek dat er niet direct een verband kon worden gevonden tussen cannabisgebruik en het achteruit gaan van de longfunctie en longziektes. Er was dus veel verdeeldheid op dit gebied. Een baanbrekend onderzoek uit 2012 bracht hier verandering in. Dit onderzoek, Association Between Marijuana Exposure and Pulmonary Function Over 20 Years, uitgevoerd door Pletcher et al, wilde duidelijk krijgen wat de impact van cannabisrook op de longfunctie was, in vergelijking met tabaksrook.
Het opmerkelijke van dit onderzoek is de opzet. Er werden meer dan 5000 mensen gevolgd, gedurende twintig jaar. Ondanks dat dit een al wat ouder onderzoek is, zijn de resultaten nog steeds van belang, vanwege de hoge betrouwbaarheid en de zorgvuldige opzet.
Cannabis net zo schadelijk als tabak: het onderzoek
Het onderzoek naar de risico's van cannabis en tabak werd opgezet in het kader van de Cardia studie (Coronary Artery Risk Development in Young Adults). Er deden 5115 mensen mee, die representatief waren voor een brede dwarsdoorsnede van de gemiddelde cannabis- en tabaksgebruikers in de Verenigde Staten. De deelnemers waren tussen de 18 en 30 jaar oud en gezond.
Het onderzoek begon met een basisonderzoek van de proefpersonen, waarna nog zes vervolgonderzoeken plaatsvonden. Een longfunctie onderzoek vond plaats na in het eerste jaar en na 2, 5, 10 en 20 jaar. Aan het eind van het onderzoek deed nog 69% van de deelnemers mee.
Wat belangrijk is om te weten voor dit onderzoek, is hoe de longfunctie werd getest en wat er precies werd gemeten. Er werden twee metingen gedaan. De eerste test was het meten van de FEV1. Dit is het geforceerd expiratoir volume in de eerste seconde na de uitademing. Dit meet het maximale volume aan lucht dat na volledige uitademing in 1 seconde kan worden uitgeademd. De andere meting is de FVC, de geforceerde vitale capaciteit. Dit meet het totale volume aan lucht, dat na volledige uitademing nog kan worden uitgeademd. Hieraan is geen tijdslimiet verbonden.
De resultaten van het onderzoek: Is cannabis net zo schadelijk als tabak?
Wat bleek nu uit dit onderzoek? Is cannabis net zo schadelijk als tabak? Er kwam naar voren dat tabaksgebruik zorgde voor een afname van FEV1 en FVC, bij blootstelling op de korte en lange termijn. Tabak heeft dus inderdaad een negatieve impact op de longfunctie. Maar gold dit ook voor cannabis? Dat blijkt dus niet het geval.
Cannabis versus tabak: Wat zeggen FEV1 en FVC metingen?
Bij lichte gebruikers zagen de onderzoekers een toename in bepaalde longmetingen (FVC en FEV1). Dit kan wijzen op een groter longvolume, al is niet duidelijk of dit daadwerkelijk gunstig is voor de gezondheid. Een gevolg hiervan is dat de totale longcapaciteit van mensen die cannabis roken zelfs was toegenomen gedurende de duur van het 20-jarige onderzoek, vergeleken met mensen die geen cannabis gebruikten!
Daar kwam nog bij dat zowel de FVC als de FEV1 gestaag toenamen, als de deelnemers vanaf het moment dat het onderzoek startte, meer gingen roken. Dit zorgde er dus ook voor dat hun longcapaciteit evenredig hoger werd. Maar als we naar zware gebruikers kijken, zijn de resultaten minder goed.
Zij deden het op de lange termijn niet echt goed. Bij verhoogde blootstelling aan cannabisrook, bleek de FEV1 stijging af te vlakken en viel zelfs terug. Maar zelfs zeer zwaar gebruik van marihuana kon in verband worden gebracht met een FEV1 waarde op de lange termijn die niet significant verschilde van de uitgangswaarde en die vaak zelfs groter was.
Kunnen hier nu conclusies over worden getrokken voor cannabisgebruikers? Is het zo dat cannabis roken minder schadelijk is dan het roken van tabak? Het lijkt er inderdaad op dat wanneer je cannabis rookt, je over het algemeen niet te maken zult hebben met een afname van longcapaciteit. Een aantal metingen leek zelfs te wijzen op een mogelijk beschermend effect, al is dit nog niet met zekerheid vast te stellen. Tabak daarentegen heeft alleen maar negatieve gevolgen voor de longen en andere organen van het lichaam.
Ander onderzoek naar tabak en cannabis
Hoewel het onderzoek dat hierboven besproken werd goed was opgezet, is het altijd beter om naar de resultaten van meerdere onderzoeken te kijken. Gelukkig zijn die er ook. Een onderzoek uit 2013 (Effects of Marijuana Smoking on the Lung) gepubliceerd op Official Publications of the American Thoracic Society, lijkt inderdaad eveneens te wijzen op het feit dat er geen verband lijkt te zijn tussen het gebruik van cannabis en longkanker, waar dat verband er wel is bij tabak.
In dit onderzoek werd geen duidelijk verband gevonden tussen cannabis en longziektes zoals kanker, longemfyseem of COPD. Dit betekent echter niet dat cannabis volledig onschadelijk is; verdere studies zijn nodig om dit beter te begrijpen.
Ook een 20-jarige studie van de Emory University uit 2015 (The effects of marijuana exposure on expiratory airflow) toonde aan dat cannabis niet leidde tot schadelijke effecten voor de longen. De onderzoekers zagen aanwijzingen dat cannabisgebruik de negatieve effecten van tabak mogelijk beïnvloedde, maar omdat dit gebaseerd was op zelfrapportage moet dit met voorzichtigheid worden geïnterpreteerd.
Op basis van deze onderzoeken lijkt cannabis in sommige opzichten minder schadelijk dan tabak. Toch is er meer onderzoek nodig voordat hier definitieve conclusies over kunnen worden getrokken.
Toch kunnen deze resultaten wel positieve gevolgen hebben voor de samenleving. Patiënten die medische cannabis gebruiken, hoeven zich over de gevolgen voor hun longen minder zorgen te maken. Ook kunnen verzekeraars zich hopelijk nu makkelijker zetten tot het vergoeden van medische cannabis, omdat dit middel volgens verschillende onderzoeken minder negatieve gevolgen voor de gezondheid van de longen heeft, dan eerder gedacht werd.
Hoe schadelijk is cannabisrook echt? Belangrijke nuance vanuit wetenschappelijk perspectief
Hoewel meerdere onderzoeken suggereren dat cannabis mogelijk minder schadelijk is voor de longen dan tabak, is het belangrijk om deze bevindingen goed in context te plaatsen. Vooral bij gezondheidsinformatie die onder de zogeheten Your Money or Your Life (YMYL)-categorie valt, zoals longgezondheid en rookgedrag, is nuance essentieel.
Beperkingen van het onderzoek: wat zeggen wetenschappers zelf?
Een van de vaak aangehaalde studies is het 20-jarige onderzoek van Pletcher et al. (2012), gepubliceerd in JAMA. Deze studie toonde aan dat lichte tot matige cannabisgebruikers geen significante afname in longfunctie ervoeren. Sterker nog: sommige longmetingen, zoals FVC, namen zelfs iets toe. Toch benadrukken de onderzoekers zelf dat dit niet betekent dat cannabisgebruik gezond is. Het gaat hier om metingen bij gecontroleerd en beperkt gebruik. Bij zwaardere gebruikers zagen zij juist een afvlakking of achteruitgang in de longcapaciteit (Pletcher et al., 2012).
Een vergelijkbaar punt werd gemaakt in het onderzoek van Tashkin (2013), gepubliceerd in Annals of the American Thoracic Society. Deze studie vond geen direct verband tussen cannabisgebruik en longkanker, maar stelde ook dat de afwezigheid van bewijs geen bewijs van afwezigheid van risico is. Er is meer onderzoek nodig, vooral op lange termijn en bij frequent gebruik.
Bronnen:
Pletcher, M. J., Vittinghoff, E., Kalhan, R., et al. (2012). Association Between Marijuana Exposure and Pulmonary Function Over 20 Years. JAMA. https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/1104848
Tashkin, D. P. (2013). Effects of Marijuana Smoking on the Lung. AnnalsATS. https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1513/AnnalsATS.201212-127FR
Heb je interesse in het aanbod van cannabis, kijk dan in onze shop.
Deze blog is geschreven door: Mirjam Sprenger is tekstschrijver voor het Taaldomein.
Ze richt zich voornamelijk op het schrijven over gezondheid, voeding en supplementen, waarbij betrouwbaarheid en duidelijkheid van de informatie voorop staat.
DISCLAIMER
Let op: deze blog is uitsluitend bedoeld als informatie en niet als medisch advies. Roken van cannabis kan risico’s met zich meebrengen, zeker bij frequent of langdurig gebruik. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.
