Chacruna en Ayahuasca: Wat Is Het, Hoe Werkt Het en Wat Zijn de Gevaren

Ayahuasca is tegenwoordig geen onbekend tripmiddel meer in west Europa, maar wist je dat chacruna een van de bestanddelen is? Deze plant groeit in het Amazonegebied en heeft geestverruimende eigenschappen. Los gebruikt, kun je er niet veel mee, maar als onderdeel van Ayahuasca des te meer. In deze blog lees je wat chacruna is en hoe het gebruikt wordt.

Disclaimer
De informatie in deze blog is geen medisch advies. Raadpleeg een arts voordat je ayahuasca of chacruna gebruikt, vooral bij medicatiegebruik of gezondheidsklachten.

Wat is chacruna of Psychotria viridis?

Chacruna (Psychotria viridis) is een grote struik uit het Amazonegebied, die ongeveer zo'n 5 meter hoog wordt, waarvan de bladeren de psychoactieve stof N,N-dimethyltryptamine oftewel DMT bevatten. De bladeren hebben een opvallend uiterlijk. Ze zijn lang, smal en kronkelig. Ze worden vaak gebruikt in de bekende Ayahuasca thee. Hierin wordt ook een liaan gebruikt, die eveneens psychoactieve eigenschappen heeft, de Banisteriopsis caapi.

Ayahuasca wordt van oudsher gebruikt door de oorspronkelijke bewoners van het Amazoneregenwoud, voor rituele en medicinale doeleinden. De laatste jaren echter is het gebruik van het drankje verspreidt naar landen buiten Zuid-Amerika, zoals de VS en Europa. Om de thee te bereiden, worden meestal twee krachtige geestverruimende planten geweekt of gekookt. Dat zijn in de meeste gevallen B. Caapi en chacruna.

Zou je nu denken dat je zelf wel eens Ayahuasca wilt maken en dat je chacruna in je tuin wilt zetten, dan zal dat niet meevallen. Het planten van de zaadjes is erg lastig. Het duurt lang om de zaden te ontkiemen (dat kan tot zestig dagen duren). Als ze uiteindelijk kiemen, komt het vaak voor dat de helft van de plantjes niet zal bloeien. Daarbij komt dat de plant in veel landen wel legaal is, maar de DMT die ze bevatten niet. Het is dus van belang uit te zoeken wat in jouw land is toegestaan.

De effecten van Ayahuasca

De geestverruimende effecten van ayahuasca worden veroorzaakt door de stof DMT. DMT lijkt qua structuur op serotonine, wat een heel belangrijke chemische verbinding in de hersenen is. Het kookproces zorgt ervoor dat er verschillende stoffen vrijkomen die de opname van DMT bevorderen. Op chemisch niveau lijkt ayahuasca wel wat op psychedelica zoals LSD, mescaline en psilocybine. 

Chacruna wordt eigenlijk nooit op zichzelf gebruikt. Dat komt doordat de DMT in de bladeren geen effect kan hebben zonder een andere stof, een MAO-remmer. Daarom wordt het in combinatie gebruikt met B. caapi, dat een MAO-remmer is (meer informatie hierover: PubMed, 1984 Monoamine oxidase inhibitors in South American hallucinogenic plants). Samen kunnen ze in het drankje Ayahuasca psychoactieve effecten hebben. Veel mensen gebruiken het om een spirituele trip te maken, om zich een te voelen met de wereld en op ontdekkingsreis in zichzelf te gaan.

Dit zijn volgens Healthlinede cognitieve effecten van Ayahuasca. Ze komen binnen 20 tot 60 minuten opzetten en houden gemiddeld 2 tot 6 uur aan:

• Gevoel van eenheid met de wereld
• Positieve gevoelens
• Onderdrukking van het ego
• Euforie
• Verhoogd bewustzijn (dit houdt aan tot enige tijd na de trip)
• Toename van abstract denken

Fysieke effecten

• Werkt kalmerend
• Tegelijkertijd ook stimulerend
• Visuele hallucinaties, van patronen tot ontmoetingen met andere wezens en het bezoeken van andere dimensies
• Auditieve hallucinaties
  
  

Dit zijn de positieve effecten van Ayahuasca. Maar er komen meestal ook behoorlijk wat negatieve effecten bij kijken. Vaak worden deze wel gezien als positief, als onderdeel van het ritueel, waarbij je innerlijk gereinigd wordt. Toch moeten deze bijwerkingen niet onderschat worden. Bij een enquête onder 10.000 mensen die in 2022 een Global Ayahuasca Survey invulden (gepubliceerd op PLOS Global Health Public), gaf 70% aan dat ze lichamelijke bijwerkingen ervaren hadden. De meest voorkomende waren braken en misselijkheid. 

De meest voorkomende bijwerkingen:

• Misselijkheid en braken
• Diarree
• Buikpijn
• Angst
• Verhoging van de bloeddruk, hartslag en lichaamstemperatuur
• Uitdroging

Uit het onderzoek kwamen ook nog minder vaak voorkomende bijwerkingen naar voren:

• Spierpijn
• Ademhalingsproblemen
• Pijn op de borst
• Stijve gewrichten
• Hoesten
• Flauwvallen
• Epileptische aanvallen

De risico's van chacruna en ayahuasca

Het gebruik van chacruna op zichzelf brengt weinig risico met zich mee, omdat de stof zonder MAO-remmer nauwelijks effect heeft op het menselijk lichaam. Maar in combinatie met B. caapi nemen de risico's toe, want dan is DMT geactiveerd. Er is weinig gevaar voor verslaving, legt psychiater David Streem uit in een artikel van de Cleveland Clinic over Ayahuasca. Hij maakt zich meer zorgen om het risico op een overdosis en de krachtige effecten van de drug. Er kan een verhoogde hartslag en bloeddruk ontstaan, wat kan leiden tot toegenomen stress voor het hart. Daardoor heeft het hart ook meer zuurstof nodig, wat het risico op een hartaanval verhoogt.

Bij DMT gebruik bestaat ook het risico op epileptische aanvallen, verstikking, coma en andere levensbedreigende symptomen, ook al zijn deze zeldzaam. Het gevaar is vooral groot als chacruna in ayahuasca gebruikt wordt in combinatie met andere stoffen, zoals alcohol of opiaten. Het is zeker belangrijk om geen ayahuasca te gebruiken als je ook medicatie gebruikt, omdat DMT en MAO-remmers invloed kunnen hebben op de werking hiervan. Voorzichtigheid is geboden als je antidepressiva, opioïden, bepaalde hoestdranken en medicatie om af te vallen gebruikt, evenals medicatie voor Parkinson. 

Als laatste is er nog het risico op Serotonine Syndroom. Dit kan voorkomen als je medicatie gebruikt die bedoeld zijn om de serotonine niveaus te verhogen. In combinatie met Ayahuasca kan dit zorgen voor te hoge niveaus van serotonine in het lichaam. De gevolgen hiervan kunnen mild zijn, maar ook levensbedreigend.

Voorzichtig met gebruik van Ayahuasca

Ayahuasca ceremonies en retraites nemen toe in populariteit. Mensen willen graag deze intense trip maken om meer inzicht in zichzelf te krijgen, om zich te kunnen ontwikkelen en een verschuiving in perspectief te krijgen. Het kan zeker een positieve en levensveranderende ervaring zijn. Maar het is heel belangrijk om voorzichtig te zijn met dergelijke drugs. 

Gebruik je medicatie, vraag dan eerst advies aan je arts. Ook als je mentale klachten hebt, is het verstandig om te overleggen met een psycholoog of therapeut. Neem ook de tijd om onderzoek te doen naar het centrum en de mensen die een ceremonie waar je aan mee wilt doen, begeleiden. Zoek uit of ze goed op geleid zijn en alles weten over de stoffen waarmee ze werken, de effecten die deze kunnen hebben en hoe je begeleid zult worden. Voelt het niet goed of ben je hier onzeker over, ga dan niet met ze in zee en zoek een andere aanbieder.

Medische Waarschuwing:
DMT kan ernstige bijwerkingen veroorzaken, vooral bij mensen met hart- en vaatziekten, psychische stoornissen of epilepsie. Gebruik van ayahuasca met antidepressiva, opioïden of bepaalde hoestmedicijnen kan leiden tot levensgevaarlijk serotonine syndroom.

Korte Waarschuwing voor Medicatiegebruikers:
Gebruik je antidepressiva, opioïden of bloeddrukmedicatie? Ayahuasca kan deze versterken en ernstige bijwerkingen veroorzaken. Raadpleeg altijd je arts. Deze blog is bedoeld als informatie en niet als medisch advies

Juridische Status van Chacruna en DMT:
Hoewel chacruna zelf soms legaal is, wordt het bereiden van ayahuasca beschouwd als productie van een verboden middel. Controleer altijd de lokale wetgeving.